Δυνατότητες και Όρια των Ποιοτικών Μεθοδολογιών στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση: Διευρύνοντας τις Προοπτικές στη Μεθοδολογία και τον Ερευνητικό Σχεδιασμό»
Υπεύθυνος διοργάνωσης του Συμποσίου: Μάριος Πουρκός, Καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης. Ηλεκτρονική διεύθυνση: pourkos@psy.soc.uoc.gr
Η Εργαστηριακή Μονάδα Οικολογικής Ψυχολογίας και Βιωματικής, Ευρετικής και Διαλογικής-Επικοινωνιακής Ψυχοπαιδαγωγικής σε συνεργασία με το Διδασκαλείο του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης οργανώνουν στις 12 και 13 Νοεμβρίου 2010 Διεπιστημονικό Συμπόσιο με διεθνή συμμετοχή με θέμα «Δυνατότητες και Όρια των Ποιοτικών Μεθοδολογιών στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση: Διευρύνοντας τις Προοπτικές στη Μεθοδολογία και τον Ερευνητικό Σχεδιασμό».
Στο συμπόσιο αυτό θα συμμετάσχουν, επίσης, τέσσερις ξένοι ομιλητές που έχουν άμεση σχέση με τους προβληματισμούς του Συμποσίου, και συγκεκριμένα οι Wilfred Carr, Keith C. Postlethwaite, Brett Smith και Jacquelyn Allen-Collinson.
Στόχος του διεπιστημονικού αυτού συμποσίου είναι η πραγμάτευση και ο κριτικός αναστοχασμός καίριων θεωρητικών, επιστημολογικών, ηθικών και μεθοδολογικών ζητημάτων που αφορούν συγκεκριμένες ποιοτικές προσεγγίσεις στην έρευνα της Ψυχολογίας και στην εκπαίδευση (π.χ. εθνογραφική, φαινομενολογική, ερμηνευτική, οικολογική, κοινωνικο-πολιτισμική, βιογραφική, αφηγηματική, έρευνα-δράση, κ.ά.), έχοντας ως βασικό άξονα προβληματισμού τις δυνατότητες δημιουργικής τους σύνθεσης και κατά συνέπεια διεύρυνσης και εμπλουτισμού του ερευνητικού σχεδιασμού. Στην παρουσίαση των προσεγγίσεων αυτών, που θα γίνει με τη μορφή πάνελ, ο προβληματισμός και η συζήτηση θα εστιαστεί στα ακόλουθα βασικά ζητήματα:
1. Τι νέες τάσεις και προσπάθειες διεύρυνσης του ερευνητικού σχεδιασμού ή σύνθεσης με άλλες μεθοδολογικές προσεγγίσεις υπάρχουν και πως αυτό γίνεται σε μια συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση στο πλαίσιο της Ψυχολογίας και της εκπαίδευσης (π.χ. η έρευνα-δράση σε συνδυασμό με την εθνογραφική προσέγγιση ή την κριτική ανάλυση λόγου ή την διαλογικότητα του Bakhtin ή την μετανεωτερικότητα κ.ά., καθώς και το ζήτημα του συνδυασμού των ποιοτικών μεθόδων έρευνας με τις καλλιτεχνικές-πολυτροπικές προσεγγίσεις);
2. Τι περιορισμοί και κριτικές έχουν μέχρι στιγμής ασκηθεί στις ποιοτικές μεθοδολογίες, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της σύγχρονης κοινωνίας του ύστερου καπιταλισμού;
3. Τι νέες τάσεις υπάρχουν σχετικά με τα επιστημολογικά και μεθοδολογικά ζητήματα της έρευνας στην Ψυχολογία και την εκπαίδευση ενόψει των προβλημάτων και των κριτικών που έχουν υποστεί οι μεταδομιστικές, αποδομητικές και μετανεωτερικές προσεγγίσεις; Μετά την ποιότητα τι; Όροι και προοπτικές μιας μετα-αναστοχαστικής μεθοδολογίας.
4. Γιατί είναι αναγκαία μια συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση στην έρευνα της Ψυχολογίας και της εκπαίδευσης;
5. Τι είδους αλήθειες, που αφορούν την Ψυχολογία και την εκπαίδευση, παράγονται από τη συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση; Ποια είναι η φύση της ποιότητας των αληθειών που παράγονται στο πλαίσιο του ποιοτικού «παραδείγματος»;
6. Τι είδους κριτήρια αξιοπιστίας και εγκυρότητας ισχύουν στην συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση και σε τι διαφέρουν τα κριτήρια αυτά από τα κριτήρια που εφαρμόζονται στις ποσοτικές και θετικιστικά προσανατολισμένες προσεγγίσεις;
7. Τι είδους αξιακά (ηθικά κ.ά.) και πολιτικά ζητήματα συνδέονται με τη συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση;
8. Ποιες είναι οι δυνατότητες, τα πεδία εφαρμογής και τα όρια της συγκεκριμένης ποιοτικής μεθοδολογικής προσέγγισης;
9. Κατά πόσο η συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση συνδέεται και απαντά σε μια ποικιλία σημαντικών ερωτημάτων, όπως αυτά που αφορούν τη συνείδηση, την υποκειμενικότητα και την αναστοχαστικότητα (reflexivity) του ερευνητή και των συμμετεχόντων της έρευνας, το οικολογικό, κοινωνικο-πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιο, τις ευρύτερες κοινωνικές δομές και θεσμούς, κ.ά.
Το Συμπόσιο αυτό αποτελεί συνέχεια ενός άλλου διεπιστημονικού συμποσίου που έγινε στις 16 και 17 Μαρτίου 2008 με θέμα «Θεωρία και Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας: Προοπτικές και Όρια». Από το συμπόσιο αυτό προέκυψαν τα ακόλουθα δύο βιβλία με επιμελητές τους Μάριο Πουρκό και Μανόλη Δαφέρμο, τα οποία θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΣ μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου: (1) «Ποιοτική Έρευνα στις Κοινωνικές Επιστήμες: Επιστημολογικά, Μεθοδολογικά και Ηθικά Ζητήματα» και (2) «Ποιοτική Έρευνα στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση: Επιστημολογικά, Μεθοδολογικά και Ηθικά Ζητήματα». Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα βιβλία αυτά βλέπε τις ακόλουθες ηλεκτρονικές διευθύνσεις την ιστοσελίδα του Εύδοξος [http://www.eudoxus.gr]:
https://service.eudoxus.gr/search/#s/%CE%A0%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CF%8C%CF%82/0
https://service.eudoxus.gr/files/toc-21381.pdf
https://service.eudoxus.gr/files/chapter-21381.pdf
https://service.eudoxus.gr/files/toc-21309.pdf
https://service.eudoxus.gr/files/chapter-21309.pdf
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το συμπόσιο επικοινωνήστε με το υπεύθυνο διοργάνωσης του Συμποσίου, Μάριο Πουρκό, Καθηγητή στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης στο τηλέφωνο 6936550791 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: pourkos@psy.soc.uoc.gr