Της Λινας Γιανναρου
Η κωμόπολη που ζει είναι όμορφη, δεν την αλλάζει με καμία. Η ζωή στην Αθήνα της φαίνεται αδιανόητη, κάθε φορά που την επισκέπτεται, συνήθως για να συναντήσει συγγενείς, άντε και για κανένα καλό θέατρο, πνίγεται. Κλείνει τον θόρυβο απ’ έξω και αρμενίζει πίσω στην κουνιστή πολυθρόνα της βεράντας της, με θέα τις πορτοκαλιές. Μια φορά μόνο ευχήθηκε να ζούσε σε μεγαλούπολη. Οταν στα 40 της, ξαφνικά, οι μέρες της άρχισαν να σκιάζονται από μια περίεργη μελαγχολία. Είχε όμως γελάσει με την καρδιά της όταν η κολλητή από το Λονδίνο της είχε συστήσει να δει «κάποιον». Τι κάποιον; Ψυχολόγο; Εδώ; Να μας πάρουν με τις πέτρες; Περασμένα ξεχασμένα. Σήμερα η Χριστίνα έχει ξαναβρεί τον εαυτό της και έχει ανακτήσει την αγάπη της για τη ζωή – και τα κατάφερε χωρίς να γίνει «στόχος» στη μικρή κοινωνία. «Ας είναι καλά το skype», θα πει στην «Κ».
Η διαδικτυακή συμβουλευτική έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια στη χώρα μας. Σήμερα όμως τείνει να παγιωθεί ως πρακτική. Με την οικονομική συγκυρία να έχει εντείνει την ανάγκη μας για ψυχολογική υποστήριξη και τη ζωή, ταυτόχρονα, να τρέχει πιο γρήγορα από ποτέ, το internet έχει εξελιχθεί στη σανίδα σωτηρίας από την οποία πιάνονται θεραπευτές και θεραπευόμενοι. Το skype δε, το γνωστό πρόγραμμα βιντεοκλήσης, φαίνεται ότι αποτελεί μια αξιοπρεπή εναλλακτική της «κανονικής» συνεδρίας.
«Η ζήτηση για διαδικτυακή συμβουλευτική είναι μεγάλη», λέει στην «Κ» η ψυχοθεραπεύτρια κ. Ροζάν Καλλινίκου, η οποία δουλεύει και μέσω Ιντερνετ εδώ και περίπου δύο χρόνια. «Επιλέγεται κυρίως από ανθρώπους που μένουν στην επαρχία και δεν θέλουν να μαθευτεί ότι βλέπουν ψυχολόγο, από ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, από άλλους που ενδεχομένως μετακόμισαν στο εξωτερικό και επιθυμούν να συνεχίσουν τις συνεδρίες ή ακόμα και από ανθρώπους που πάσχουν από αγοραφοβία ή κρίσεις πανικού και δεν μετακινούνται από το σπίτι». Ομως, αποτελεί λύση και σε έκτακτες περιπτώσεις. «Για παράδειγμα, υπήρχαν θεραπευόμενοι που αποκλείστηκαν από τα χιόνια και για να μη χάσουν τη συνεδρία, την ολοκλήρωσαν μέσω skype». Οπως σημειώνει, η ανταπόκριση είναι θετική. «Βρίσκουν παρηγορητική τη μέθοδο, τους ανακουφίζει ενώ παράλληλα βρίσκονται στην ασφάλεια του σπιτιού τους». Οπως λέει, μάλιστα, είναι πολλοί εκείνοι που την έχουν προσεγγίσει ακριβώς λόγω της δυνατότητας συνεδρίας εξ αποστάσεως.
Φυσική επαφή
Πάντως, παρότι αναγνωρίζουν την ανάγκη προσαρμογής στην εποχή, που επιβάλει και την καταφυγή στα νέα μέσα, οι ειδικοί παραμένουν παραδοσιακοί. «Οχι, δεν είναι από τις αγαπημένες μου μεθόδους», παραδέχεται η κ. Καλλινίκου. «Τουλάχιστον όμως είναι καλύτερο από τις τηλεφωνικές συνεδρίες, διότι μπορείς να έχεις οπτική επαφή με τον άλλον. Στην ψυχοθεραπεία είναι κρίσιμο να παρατηρείς τις αντιδράσεις του ανθρώπου που έχεις απέναντί σου, το πώς τοποθετείται στον χώρο, πώς κάθεται, τις κινήσεις του. Με το τηλέφωνο, μόνο την αλλαγή της χροιάς στη φωνή μπορείς να χρησιμοποιήσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι προτιμότερη η φυσική επαφή. Η παρεμβολή της οθόνης κάνει “θολή” την εικόνα και του θεραπευτή και του θεραπευόμενου. Δεν μπορείς να έχεις ολοκληρωμένη άποψη». Γι’ αυτό και όπως τονίζει η Διαδικτυακή Συμβουλευτική δεν ενδείκνυται για ανθρώπους με αυτοκτονικές τάσεις ή βαριά ψυχοπαθολογία.
Το βέβαιο είναι πάντως ότι η διαδικτυακή συμβουλευτική παρέχεται πλέον από πολλούς Ελληνες θεραπευτές (ένα απλό google search θα αποδώσει καρπούς για τους ενδιαφερόμενους), οι οποίοι τονίζουν ότι και αυτή η διαδικασία διέπεται από τις αρχές δεοντολογίας του επαγγέλματος και φυσικά τις διατάξεις περί απορρήτου. Η Διεθνής Εταιρεία της Ψυχικής Υγείας στο Διαδίκτυο (International Society for Mental Health On Line) έχει μάλιστα θέσει συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για τους επαγγελματίες του κλάδου, με στόχο την προστασία του κοινού. Είναι προφανές ότι σε μια τέτοιου είδους διαδικασία εγκυμονεί ο κίνδυνος παραβίασης του απορρήτου με υπαιτιότητα τρίτου (μετά από επίθεση χάκερ για παράδειγμα) ή από απλό λάθος (την αποστολή, π.χ., μηνυμάτων σε άλλη διεύθυνση).
Από ανάγκη, όχι πολυτέλεια
Από το σπίτι ή από κοντά, το σίγουρο είναι ότι οι Ελληνες τρέχουν σήμερα στον ψυχολόγο. Μπορεί να έχουν μειώσει τον αριθμό των μηνιαίων συνεδριών, λόγω κόστους, όμως η διακοπή της θεραπείας δεν αποτελεί εναλλακτική. «Οσοι πηγαίνουν σήμερα σε ψυχολόγο πηγαίνουν από ανάγκη», αναφέρει στην «Κ» η ψυχοθεραπεύτρια κ. Ροζάν Καλλινίκου. «Οχι από πολυτέλεια».
Οπως αναμενόταν, η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει πολλούς άντρες στο ντιβάνι. «Το κύριο άγχος τους είναι το πώς θα συντηρήσουν την οικογένειά τους στη δύσκολη αυτή συγκυρία». Συνήθεις αιτίες για τους άνδρες είναι επίσης η χαμηλή αυτοπεποίθηση, η ανικανότητα προσέγγισης του άλλου μέσω συναισθημάτων κ.ά. Οι γυναίκες φαίνεται ότι υποφέρουν κυρίως από μελαγχολία, χαμηλή αυτοεκτίμηση, κρίσεις πανικού και στις μεγαλύτερες ηλικίες ο φόβος του θανάτου.
«Αυτό που έχω παρατηρήσει όμως, ανεξαρτήτως φύλου, είναι η μοναξιά. Η μοναξιά φαίνεται ότι χτυπά ανεξέλεγκτα -οι άνθρωποι δυσκολεύονται να διατηρήσουν τις σχέσεις τους, όχι μόνο τις ερωτικές, μα ακόμα και τις φιλικές», καταλήγει η κ. Καλλινίκου.
όταν το σύμπαν συνωμοτεί και οι ιδέες ωριμάζουν, και η 